Η ορολογία στην παθολογοανατομική έκθεση μπορεί να προκαλέσει σύγχυση. Επειδή απευθύνεται και στους γιατρούς, μια παθολογοανατομική έκθεση είναι γραμμένη στην ιατρική γλώσσα. Ωστόσο, η κατανόηση των βασικών τμημάτων της έκθεσης μπορεί να σας βοηθήσει να είστε καλύτερα ενημερωμένες σχετικά με τη διάγνωσή σας.
Επίσης, κάποιες εξετάσεις πραγματοποιούνται μόνο όταν υπάρχει διάγνωση διηθητικού καρκίνου του μαστού ή ορισμένων τύπων καρκίνου του μαστού. Εάν η διάγνωση σας είναι πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS), πολλά από τα τμήματα που περιγράφονται παρακάτω δεν θα εμφανίζονται στην ιστολογική σας.
Η Διάγνωση ή τελική διάγνωση ή Συμπέρασμα είναι το πιο σημαντικό τμήμα της έκθεσης. Δίνει την τελική διάγνωση του παθολογοανατόμου και μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά του όγκου, όπως το μέγεθος, το είδος, την κατάσταση των ορμονικών υποδοχέων και την κατάσταση του HER2/neu. Αν έχουν αφαιρεθεί λεμφαδένες, η συμμετοχή ή όχι αυτών των λεμφαδένων θα συμπεριληφθεί.
Μικροσκοπική περιγραφή: Η μικροσκοπική περιγραφή περιγράφει τις λεπτομέρειες που ο / η παθολογοανατόμος είδε κάτω από το μικροσκόπιο.
Το μέγεθος του όγκου: Το μέγεθος του όγκου αναφέρεται σε εκατοστά. Οι μετρήσεις που λαμβάνονται κάτω από το μικροσκόπιο αφορούν το μήκος και πλάτος της περιοχής της βιοψίας που περιέχει καρκινικά κύτταρα. Αυτό μπορεί να είναι πολύ μικρότερο από το μέγεθος του δείγματος ιστού που αφαιρέθηκε (η μέτρηση ολόκληρου του τμήματος που αφαιρέθηκε αναφέρεται στη μακροσκοπική περιγραφή). Όταν το μήκος και το πλάτος ενός όγκου μετριέται (για παράδειγμα, 1,5 x 1,9 εκατοστά), το μεγαλύτερο περιγράφει το μέγεθος του όγκου. Σε γενικές γραμμές, όσο μικρότερος είναι ο όγκος, τόσο καλύτερη τείνει να είναι η πρόγνωση.
ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΣ Η ΜΗ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΣ ΟΓΚΟΣ
Το Πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS) είναι μη διηθητικό καρκίνωμα ή στάδιο 0 καρκίνου του μαστού. Τα καρκινικά κύτταρα περιορίζονται μέσα στους γαλακτοφόρους πόρους (in situ σημαίνει «στη θέση»).
Διηθητικό καρκίνωμα σημαίνει τα ότι τα καρκινικά κύτταρα από ένα γαλακτοφόρο πόρο ή λόβιο έχουν ξεφύγει και έχουν εξαπλωθεί σε γειτονικούς ιστούς, αγγεία ή λεμφαγγεία του μαστού και δυνητικά ο διηθητικός καρκίνος μαστού σε αντίθεση με το in situ καρκίνωμα μπορεί να δώσει μεταστάσεις.
ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ TUMOR GRADE
Στους διηθητικούς όγκους, ο παθολογοανατόμος παρατηρεί το σχήμα των καρκινικών κυττάρων και αποδίδει ένα ιστολογικό βαθμό, χρησιμοποιώντας είτε ένα αριθμητικό σύστημα ή λέξεις. Ο βαθμός κακοήθειας σχετίζεται με τη δομή των κυττάρων και είναι διαφορετικός από το στάδιο του όγκου. Σε γενικές γραμμές, όσο περισσότερα από τα καρκινικά κύτταρα μοιάζουν με τα φυσιολογικά κύτταρα του μαστού, τόσο χαμηλότερο είναι το Grade και τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση. Το πιο κοινό σύστημα ταξινόμησης στην ισχύουσα κλινική πρακτική είναι το σύστημα Νότιγχαμ:

Βαθμός 1(Grade I)= Καλά διαφοροποιημένο (τα κύτταρα φαίνονται πιο όμοια με τα φυσιολογικά και δεν αυξάνεται ο όγκος με ταχείς ρυθμούς)
Βαθμού 2 (Grade II)= Μέτρια διαφοροποιημένα (τα κύτταρα μοιάζουν κάπως διαφορετικά από τα φυσιολογικά)
Βαθμός 3 (Grade III)= Ελάχιστα διαφοροποιημένα (κύτταρα ακανόνιστα παθολογικά που μπορούν να μεγαλώνουν και να εξαπλώνονται πιο επιθετικά από ό, τι στους άλλους βαθμούς.

ΟΡΜΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ
Οι ορμονικοί υποδοχείς είναι πρωτεΐνες που βρίσκονται σε μερικά καρκινικά κύτταρα. Όταν οι ορμόνες (οιστρογόνα και προγεστερόνη) μπαίνουν σε αυτούς τους υποδοχείς, επιτρέπουν στα καρκινικά κύτταρα να αναπτυχθούν.

Όγκοι θετικοί στους υποδοχείς οιστρογόνων και προγεστερόνης (ER + και PR +) έχουν πολλούς ορμονικούς υποδοχείς
Όγκοι αρνητικοί στους υποδοχείς οιστρογόνων και της προγεστερόνης (ER και PR) έχουν λίγους ή καθόλου υποδοχείς ορμονών.

Η γνώση της κατάστασης των ορμονικών υποδοχέων του όγκου βοηθά στο σχεδιασμό της θεραπείας. Αν όγκος είναι ER + ή / και PR +, οι θεραπείες που αναστέλλουν τις ορμόνες, όπως η Ταμοξιφαίνη ή οι αναστολείς της αρωματάσης, μπορεί να σταματήσουν την ανάπτυξη του όγκου. Οι όγκοι που είναι ER – (αρνητικοί) και PR –(αρνητικοί) δεν αντιμετωπίζονται με ορμονική καταστολή.
HER2/NEU
HER2/neu (ανθρώπινος υποδοχέας του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα 2), που ονομάζεται επίσης ErbB2, είναι μια πρωτεΐνη που εμφανίζεται στην επιφάνεια ορισμένων καρκινικών κυττάρων του μαστού. Πρόκειται για ένα σημαντικό μέρος του κυτταρικού μονοπατιού για την ανάπτυξη και επιβίωση των καρκινικών κυττάρων.

Οι HER2/neu θετικοί (HER2 +) όγκοι έχουν πολλά γονίδια HER2/neu στο εσωτερικό των κυττάρων τους (επίσης ονομάζεται HER2/neu υπερ-έκφραση), τα οποία παράγουν ένα μεγάλο ποσό των πρωτεϊνών HER2/neu στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων.
HER2/neu αρνητικοί (HER2-) όγκοι έχουν λίγα γονίδια HER2/neu στο εσωτερικό των καρκινικών κυττάρων και μικρή ή καθόλου πρωτεΐνη HER2/neu στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων.

Περίπου 15 με 20 % όλων των καρκίνων του μαστού είναι HER2 + . Αυτοί οι καρκίνοι του μαστού τείνουν να είναι πιο επιθετικοί από άλλους όγκους. Η γνώση της θετικότητας ή μη του HER2/neu βοηθά στο σχεδιασμό της θεραπείας σας.
HER2 + καρκίνοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με θεραπεία με τραστουζουμάμπη (Herceptin), η οποία στοχεύει άμεσα τον υποδοχέα HER2/neu. Αυτό το είδος της θεραπείας δεν χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του HER2-καρκίνου. Το HER2/neu μπορεί να προσδιοριστεί με δύο τρόπους:

Ανοσοϊστοχημεία (IHC) μέθοδο που ανιχνεύει την ποσότητα πρωτεϊνών HER2/neu στην επιφάνεια του καρκίνου
Ιn situ Φθορισμού, υβριδισμού (FISH), μέθοδο που ανιχνεύει τον αριθμό των HER2/neu γονίδιων στα κύτταρα του όγκου.

Τις περισσότερες φορές η IHC είναι η πρώτη μέθοδος που πραγματοποιείται και αν το σκορ είναι +2 , ο όγκος πρέπει να σταλεί για να πραγματοποιηθεί και η μέθοδος FISH για να επιβεβαιωθεί ή όχι η υπερ-έκφραση του.
Το αποτέλεσμα της μεθόδου IHC
Εάν το αποτέλεσμα είναι 0 ή 1 ο όγκος είναι HER2-.
Εάν το αποτέλεσμα είναι +2 είναι ασαφές και θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με την μέθοδο FISH.
Εάν το αποτέλεσμα είναι 3 Ο όγκος είναι HER2 +.
Το αποτέλεσμα της μεθόδου FISH
Θετικό: Ο όγκος είναι HER2 +.
Αρνητικό: Ο όγκος είναι HER2-.
ΟΡΙΑ ΕΚΤΟΜΗΣ
Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής βιοψίας, μια περιοχή του φυσιολογικού ιστού του μαστού (που ονομάζεται όριο) γύρω από την ύποπτη περιοχή εξαιρείται για να βεβαιωθούμε ότι ολόκληρος ο όγκος έχει αφαιρεθεί. Ο παθολογοανατόμος εξετάζει τα όρια και αποφασίζει αν περιέχουν ή όχι καρκινικά κύτταρα.
Θετικά όρια εκτομής σημαίνει ότι τα όρια κατά μήκος της άκρης της βιοψίας περιέχουν καρκινικά κύτταρα. Επανεπέμβαση χρειάζεται για να επιτευχθούν υγιή όρια. Μερικές φορές δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ένα υγιές όριο λόγω της θέσης του (για παράδειγμα, αν είναι στο θωρακικό τοίχωμα).
Κοντινά όρια εκτομής σημαίνει ότι τα όρια εκτομής δεν έχουν καρκινικά κύτταρα αλλά ο όγκος είναι κοντά στα όρια. Επανεπέμβαση μπορεί να χρειαστεί μπορεί και όχι. Θα πρέπει να το συζητήσετε με τον χειρουργό σας.
Αρνητικά όρια εκτομής σημαίνει ότι τα όρια εκτομής δεν έχουν καρκινικά κύτταρα και σε αυτή την περίπτωση δεν χρειάζεται επανεπέμβαση.
ΔΙΗΘΗΣΗ ΛΕΜΦΑΓΓΕΙΑΚΗ (ANGIOLYMPHATIC / LYMPHOVASCULAR)
Αγγειολεμφατική διήθηση εμφανίζεται όταν τα καρκινικά κύτταρα εισέλθουν σε αιμοφόρα αγγεία ή σε λεμφαγγεία. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει μια πιο επιθετική μορφή όγκου.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΣΧΑΛΙΑΙΩΝ ΛΕΜΦΑΔΕΝΩΝ
Αφού αφαιρεθούν οι λεμφαδένες ο παθολογοανατόμος εκτιμά την συμμετοχή ή όχι των λεμφαδένων.

Ένας θετικός λεμφαδένας περιέχει καρκινικά κύτταρα.
Ένας αρνητικός λεμφαδένας δεν περιέχει καρκινικά κύτταρα.

Σε γενικές γραμμές, οι όγκοι με αρνητικούς λεμφαδένες έχουν καλύτερη πρόγνωση από εκείνους με θετικούς λεμφαδένες.
ΠΩΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ
Στάδιο είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την πρόγνωση και βοηθά το σχέδιο της θεραπείας σας. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο αρχικό το στάδιο, τόσο καλύτερη θα είναι η πρόγνωση. Υπάρχουν δύο τύποι σταδιοποίησης του καρκίνου του μαστού: Η παθολογοανατομική σταδιοποίηση και η κλινική σταδιοποίηση. Παθολογοανατομική σταδιοποίηση βασίζεται σε πληροφορίες από την μελέτη του παθολογοανατόμου των λεμφαδένων και του ιστού του όγκου που έχουν αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Κλινική σταδιοποίηση περιλαμβάνει τα αποτελέσματα από την κλινική εξέταση του γιατρού σας και τις απεικονιστικές εξετάσεις που γίνονται για να ελέγξουμε όργανα που μπορεί να έχουν μεταστάσεις. Αυτά μπορούν να συμπληρώσουν τα κλινικά ευρήματα, όταν χρειάζεται.
Αν και υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να καθορίσουμε το στάδιο, το πιο διαδεδομένο είναι το σύστημα TNM (που σημαίνει όγκος (tumor) , λεμφαδένες (lymph nodes), μεταστάσεις (metastasis). Το TNM λαμβάνει υπόψη:

Το μέγεθος του όγκου (Τumor)
Τον αριθμό και τη θέση των λεμφαδένων (Νodes) με τον καρκίνο
Το αν ή όχι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί και σε άλλες περιοχές του σώματος (μετάσταση) (Metastasis)

Τα στάδια του καρκίνου του μαστού κυμαίνονται από 0 έως ΙV (0 έως 4). Το στάδιο εξαρτάται από το συνδυασμό των τριών κατηγοριών:
Τ (μέγεθος του όγκου)
Ν (Διήθηση η όχι των λεμφαδένων)
Μ (μεταστάσεις)
Για παράδειγμα, ένας καρκίνος Τ1 (όγκο μικρότερο από 2 cm), χωρίς διηθημένους λεμφαδένες (N0) και χωρίς μεταστάσεις (Μ0), ταξινομείται ως στάδιο Ι. Τις περισσότερες φορές, τόσο υψηλότερο είναι το στάδιο του καρκίνου, τόσο χειρότερη είναι η πρόγνωση (πιθανότητες για την επιβίωση). Το ανώτατο στάδιο, το στάδιο IV, αναφέρεται σε όγκους που έχουν δώσει μεταστάσεις (M1), ανεξάρτητα από το μέγεθος του όγκου ή την κατάσταση των λεμφαδένων.
Ο πίνακας που ακολουθεί, αναγράφει τον όγκο (Τ), τον κόμβο (N) και τις μεταστάσεις (Μ) ταξινομήσεις.
ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Πορογενές καρκίνωμα in situ

Στάδιο 0:
TisN0M0

Στάδια διηθητικού καρκίνου του μαστού

Στάδιο IA:
T1N0M0

Στάδιο ΙΒ:
T0N1miM0

 
T1N1miM0

Στάδιο ΙΙα:
T0N1M0

 
T1N1M0

 
T2N0M0

Στάδιο IIB:
T2N1M0

 
T3N0M0

Τοπικά προχωρημένος καρκίνος του μαστού

Στάδιο ΙΙΙα:
T0N2M0

 
T1N2M0

 
T2N2M0

 
T3N1M0

 
T3N2M0

Στάδιο ΙΙΙβ:
T4N0M0

 
T4N1M0

 
T4N2M0

Στάδιο IIIc:
Κάθε Τ, N3M0

Μεταστατικός καρκίνος του μαστού

Στάδιο IV:
Κάθε Τ, κάθε Ν, Μ1

Οι πιθανότητες για επιβίωση είναι διαφορετικές για κάθε στάδιο του καρκίνου του μαστού. Οι μη διηθητικοί όγκοι αλλά και ο διηθητικός πρώιμος καρκίνος μαστού (στάδια Ι και ΙΙ), έχουν καλύτερη πρόγνωση από όγκους σε πιο προχωρημένο στάδιο (στάδιο III και IV).
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΜΟΥ
Για να τεθεί η οριστική διάγνωση καρκίνου μαστού θα πρέπει να ληφθεί υλικό με την μορφή των κυττάρων ή ιστών από την περιοχή του όγκου. Το υλικό αυτό στη συνέχεια εξετάζεται κάτω από το μικροσκόπιο. Η διαδικασία που αφαιρεί τα κύτταρα ή τους ιστούς ονομάζεται βιοψία. Εάν μια βιοψία επιβεβαιώσει την διάγνωση του καρκίνου του μαστού με μία σειρά εξετάσεων μπορούμε να διαπιστώσουμε εάν ο όγκος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα με την μορφή των μεταστάσεων. Σε περίπτωση που έχετε διαγνωστεί με καρκίνο μαστού απαντήσεις του γιατρού σας στα παρακάτω ερωτήματα θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε τη διάγνωση και τη θεραπεία σας:

Ποια είναι τα αποτελέσματα της βιοψίας μου (είτε πρόκειται για ανοιχτή βιοψία (με χειρουργείο) είτε για βιοψία με τέμνουσα βελόνη (core Biopsy) ή κυτταρολογική δια λεπτής βελόνης (FNA fine needle aspiration).
Τι τύπο καρκίνου μαστού έχω; Ποιο είναι το στάδιο της νόσου; Ποιο είναι το μέγεθος του όγκου; Έχει εξαπλωθεί ο όγκος στους λεμφαδένες της μασχάλης ή σε άλλα σημεία του σώματός μου (μετάσταση);
Τι ειδικές εξετάσεις έγιναν στην ιστολογική εξέταση του όγκου και ποια ήταν τα αποτελέσματα; (αναφέρεται στην κατάσταση των ορμονικών υποδοχέων οιστρογόνων και προγεστερόνης και του Her2neu). Πως αυτά τα αποτελέσματα επηρεάζουν τις επιλογές μου για την θεραπεία;
Ποιος θα συντονίζει την φροντίδα μου;
Υπήρχε συμμετοχή των λεμφαδένων στη μασχάλη μου και πως αυτό θα επηρεάσει την θεραπευτική μου αγωγή;
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω πρίν από την επέμβαση για να βεβαιωθούμε ότι ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα (ήπαρ, πνεύμονες, οστά);
Τι προτείνετε για την θεραπεία; Θα με παραπέμψετε σε Παθολόγο Ογκολόγο για την χημειοθεραπεία;
Ποια είναι η πρόγνωσή μου (πιθανότητα να είμαι καλά τα επόμενα χρόνια);
Εχω βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο μαστού ή και ωοθηκών. Μπορώ να υποβληθώ σε γονιδιακό έλεγχο, το αποτέλεσμα αυτής της εξέτασης θα μπορούσε να επηρεάσει τις επιλογές μου όσον αφορά την θεραπεία μου;