Ο ήλιος και η υπεριώδης ακτινοβολία προκαλούν βλάβες στο δέρμα. Αποτελούν βασικές αιτίες δημιουργίας προδιάθεσης για την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος.
Η προσεκτική παρατήρηση από το ίδιο το άτομο οποιασδήποτε αλλαγής στο δέρμα είναι χρήσιμη. Η αυτοεξέταση συστήνεται για να επισημαίνονται αλλαγές στον αριθμό, μέγεθος, σχήμα και χρώμα σημείων του δέρματος ιδιαίτερα στις ελιές (σπίλους) ή φακίδες.
Η εξέταση από δερματολόγο είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος για να γίνεται η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Ιδιαίτερα οι δερματολόγοι μπορούν ν' ανιχνεύσουν έγκαιρα τα μελανώματα, που είναι από τους πιο άσχημους καρκίνους, στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους. 
Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος έχει πολύ μεγάλη σημασία για την ίαση του ασθενούς και αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για το μελάνωμα.
Υπάρχουν βασικά 3 είδη καρκίνων του δέρματος:

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
 
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
 
Κακόηθες μελάνωμα.  

Τα άτομα τα οποία έχουν περισσότερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο δέρματος είναι:

Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
 
Άτομα τα οποία υποβάλλονται σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο και στην υπεριώδη ακτινοβολία και δεν λαμβάνουν προφυλάξεις
 
Άνθρωποι που είναι λευκού δέρματος και ιδιαίτερα οι ξανθοί έχουν 20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άλλους
 
Οι άνδρες έχουν 2 έως 3 φορές περισσότερο κίνδυνο από τις γυναίκες να παρουσιάσουν βασικοκυτταρικό ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
 
Εργάτες που έχουν εκτεθεί σε ορισμένες τοξικές ουσίες όπως το αρσενικό, η βιομηχανική πίσσα, ο άνθρακας, η παραφίνη και ορισμένα βαρέα έλαια.

Πρέπει να συμβουλευτείτε αμέσως το δερματολόγο σας εάν παρατηρήσετε στο δέρμα σας μια ελιά (σπίλο) ή ένα άλλο έγχρωμο σημείο του δέρματός σας μια, από τις πιο κάτω αλλαγές:

Ασυμμετρία σχήματος (το ένα μισό δεν είναι παρόμοιο με το άλλο)
 
Τα όρια είναι ακανόνιστα, ανώμαλα ή τραχιά
 
Το χρώμα είναι διαφορετικό από μια περιοχή στην άλλη
 
Η διάμετρος είναι μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά.

Τα κυριότερα μέτρα πρόληψης του καρκίνου του δέρματος λόγω ηλιακής ακτινοβολίας είναι:

Παραμένετε στη σκιά όσο περισσότερο μπορείτε
 
Αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 10 πμ και 4μμ όταν ο ήλιος είναι πολύ έντονος
 
Μη ξαπλώνετε στον ήλιο για μαύρισμα
 
Να φοράτε ρούχα που να καλύπτουν το περισσότερο μέρος του σώματος, καπέλο και γυαλιά του ήλιου  όταν βγαίνετε έξω στον ήλιο
 
Πριν βγαίνετε έξω να βάζετε προστατευτική αντηλιακή κρέμα εναντίον των ακτινών UVA UVB και που να έχει συντελεστή αντηλιακής προστασίας τουλάχιστο 15. Να ξαναβάζετε τέτοια κρέμα κάθε 2 ώρες όταν μένετε έξω ιδιαίτερα όταν κολυμπάτε ή ιδρώνετε πολύ.