Ανεξάρτητα από την ηλικία ή τον τρόπο ζωής σας, είναι πολύ πιθανό κάποια στιγμή στη ζωή σας να νιώσετε πόνο στον μαστό σας. Η «μασταλγία» ( ο τεχνικός όρος για τον πόνο στον μαστό) είναι πολύ πιο συνηθισμένη απ’ ό,τι νομίζετε, καθώς εκτιμάται ότι επηρεάζει το 70% των γυναικών.1 Ο πόνος ενδέχεται να ποικίλλει σε ένταση, από ήπια έως έντονη ενόχληση. Τι είναι όμως ο "διαπεραστικός πόνος"; Πώς όμως μπορεί κάποιος να προσδιορίσει εάν υποφέρει συγκεκριμένα από έναν «διαπεραστικό πόνο»; Εντοπίζεται ως μια ξαφνική, οξεία, οδυνηρή αίσθηση, η οποία διαρκεί συνήθως μερικά δευτερόλεπτα ή και λιγότερο. 
Ο διαπεραστικός αυτός πόνος, πέραν της δυσφορίας που προκαλεί στον μαστό, είναι εύλογο να σας προκαλέσει ανησυχία: πρόκειται για κάτι που σχετίζεται με το αναπνευστικό σύστημα, είναι μυϊκής φύσεως ή μπορεί να είναι σημάδι καρκίνου; Είναι αλήθεια ότι ο πόνος από μόνος του σπάνια αποτελεί σύμπτωση της προαναφερθείσας νόσου. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες μόνο το 6% των γυναικών που διαγνώστηκαν πρόσφατα με καρκίνο του μαστού κάνουν λόγο/παραπονούνται για πόνο στον μαστό τους.2Ποιά μπορεί επομένως να είναι η αιτία του διαπεραστικού πόνου στον μαστό σας και ποιες θα πρέπει να είναι οι επόμενες ενέργειές σας για την αντιμετώπισή του;
Τύποι πόνου του μαστού
Το πιο πιθανό είναι ο διαπεραστικός πόνος να αποτελεί αποτέλεσμα μιας καλοήθους, μη καρκινικής κατάστασης. Κρίνεται, ωστόσο, σημαντικός ο προσδιορισμός των αιτίων που προκαλούν τον εν λόγω πόνο για την αντιμετώπισή του. Για τον σκοπό αυτόν ενδέχεται να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμο να γνωρίζετε ότι υπάρχουν τρεις τύποι πόνου του μαστού.
Ο πόνος στον μαστό μπορεί να είναι κυκλικός και να εμφανίζεται κοντά στον καταμήνιο κύκλο (περίοδος). Μπορεί, ωστόσο, να είναι μη κυκλικός και να προκαλείται από μια καλοήθη ιατρική πάθηση που επηρεάζει τον μαστό, όπως είναι για παράδειγμα το απόστημα Τέλος, ο πόνος μπορεί να μην προέρχεται από τον μαστό αλλά από το θωρακικό τοίχωμα (τα πλευρά, τους θωρακικούς χόνδρους ή τους μύες), τον πνεύμονα, την καρδιά (εάν ο πόνος εντοπίζεται στην αριστερή πλευρά) καθώς επίσης μπορεί να είναι ένας πόνος που προέρχεται από τη σπονδυλική στήλη. Οι εν λόγω πόνοι δίνουν την αίσθηση ότι προέρχονται από τον μαστό και κρίνεται απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό προκειμένου να προβεί σε διάγνωση και να σας συμβουλέψει σχετικά με τη σωστή θεραπεία.
 Οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις εξηγεί τον διαπεραστικό πόνο του μαστού και μπορεί να πρέπει να εξετάσετε τα ακόλουθα αίτια προτού απευθυνθείτε σε έναν γιατρό:

Ορμονικές αλλαγές
Ο κυκλικός πόνος στον μαστό που σχετίζεται με την περίοδό σας οφείλεται στις φυσιολογικές διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης σας. Παρουσιάζονται συνήθως σε νεότερες γυναίκες, ηλικίας έως και 50 ετών, ενώ σταματούν κατά την έναρξη της εμμηνόπαυσης. Όπως συνήθως διαπιστώνεται, ο πόνος που οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές ξενικά μερικές ημέρες πριν από την περίοδο, παρουσιάζει σχετική βελτίωση όταν αυτή ξεκινά και σταματά αφότου τελειώσει. Γίνεται κατά κανόνα αισθητός και στους δύο μαστούς, οι οποίοι παρουσιάζονται οζώδεις, αλλά μπορεί να επεκταθεί και στους βραχίονες.

Κύστες του μαστού
Πρόκειται για μια καλοήθη ιατρική κατάσταση που σχετίζεται με τον μη κυκλικό πόνο.   Παρουσιάζονται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας 35 έως 50 ετών. Παρόλο που μπορεί να σας δίνουν την αίσθηση ότι πρόκειται για αποτελούμενα από κύτταρα οζίδια, στην πραγματικότητα πρόκειται για μικρά σακουλάκια που είναι γεμάτα με υγρό και κατ’ επέκταση ακίνδυνα.
Δεν υπάρχουν γνωστά αίτια για τις κύστες του μαστού. Έχει, ωστόσο, διατυπωθεί η άποψη/ισχυρισμός ότι πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας ορμονικής αστάθειας. Η πίεση που ασκούν καθώς αυξάνονται σε μέγεθος στους γύρω ιστούς ενδέχεται να σας προκαλούν πόνο. Παρ’ όλα αυτά κύστες του μαστού δεν προκαλούν συνήθως άλλα συμπτώματα ή δεν χρήζουν κάποιας θεραπείας

Απόστημα
Το απόστημα του μαστού αποτελεί μια επώδυνη συλλογή πύου που σχηματίζεται ακριβώς κάτω από το δέρμα εξαιτίας μιας βακτηριακής λοίμωξης. Τείνει να εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες που καπνίζουν κι εκείνες που πάσχουν από διαβήτη ή από μια νόσο που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα.4 
Σε περίπτωση όπου αισθάνεστε έναν διαπεραστικό πόνο στον μαστό, υπάρχουν συνήθως κι άλλα συμπτώματα που μπορεί να σας βοηθήσουν να διαπιστώσετε εάν πρόκειται για απόστημα. Μπορεί να έχετε πυρετό κι ένα αισθητό οζίδιο στον μαστό που είναι ζεστό στην αφή.3 Υπάρχει πιθανότητα διαφυγής υγρού  από τη θηλή του εν λόγω μαστού, ενώ ενδέχεται να παρουσιάσει και συστολή (μετατόπιση προς το εσωτερικό του μαστού).4 Παρ’ όλο που κάτι τέτοιο ακούγεται δυσάρεστο δεν θα πρέπει να ανησυχείτε. Είναι δυνατή η εξάλειψη της λοίμωξης χάρη στη χρήση αντιβιοτικών, ενώ είναι επίσης δυνατή η παροχέτευση του αποστήματος μέσω μιας μικρής τομής.

Μαστίτιδα
Σε περίπτωση όπου θηλάζετε ο πόνος ενδέχεται να είναι αποτέλεσμα μιας φλεγμονής του μαστού που ονομάζεται «μαστίτιδα». Κάτι τέτοιο μπορεί να παρουσιαστεί μετά τον τοκετό, λόγω της συσσώρευσης γάλακτος στον μαστό ή εξαιτίας μιας βακτηριακής λοίμωξης.5 Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως στον έναν μαστό, είτε κατά τη διάρκεια της γαλουχίας ή συνεχόμενα.5 Ο μαστός μπορεί επιπλέον να παρουσιάσει διόγκωση, ερυθρότητα ή να είναι ζεστός στην αφή, ενώ μπορεί να εκδηλωθούν συμπτώματα που προσιδιάζουν στη γρίπη, όπως είναι ο πυρετός, οι μυϊκοί πόνοι και η κόπωση.5 Η θεραπεία που θα ληφθεί θα εξαρτηθεί από τα αίτια της μαστίτιδας και μπορεί να περιλαμβάνει και αντιβιοτικά.

Ινοαδένωμα και Φυλλοειδής όγκος
Ένα άλλο πιθανό αίτιο του πόνου στον μαστό σας μπορεί να είναι ένα ινοαδένωμα ή ένας φυλλοειδής όγκος. Το ινοαδένωμα αποτελεί έναν πολύ συχνό καλοήθη όζο ενώ ο φυλλοειδής όγκος είναι σχετικά σπάνιος και παρά το γεγονός ότι συνήθως είναι καλοήθης, σε ορισμένες πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να μην είναι γνωστό (ο κακοήθης φυλλοειδής όγκος είναι ένας τύπος όγκου που διαφέρει από τον καρκίνο του μαστού). Το ινοαδένωμα είναι πιο συχνό σε νεαρές γυναίκες, μπορεί ωστόσο να εντοπιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Ο φυλλοειδής όγκος απαντάται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας 35 έως 55 ετών. Μελέτες ωστόσο έχουν δείξει ότι οι γυναίκες ηλικίας 45 έως 49 ετών διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισής τους. 6
Το ινοαδένωμα συνήθως δεν είναι επώδυνο, εκτός εάν μεγαλώσει, και εντοπίζεται σε ζώνες του μαστού που μπορεί να περιορίζονται από το σουτιέν κατά τη διάρκεια του ύπνου ή να προκαλούν ενοχλήσεις όταν κοιμάστε μπρούμυτα. Οι φυλλοειδείς όγκοι μπορεί να είναι πολύ μεγάλοι – 4 έως 10 εκατοστά ή μεγαλύτεροι.6 Το δέρμα πάνω από τον όγκο μπορεί να εμφανίσει έναν υποκύανο χρωματισμό, λόγω της διόγκωσης των φλεβών.6 Εάν διαπιστώσετε ένα ψηλαφητό οζίδιο ή ότι έχετε αυτά τα συμπτώματα, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας προκειμένου να προβεί σε σωστή διάγνωση και να αξιολογήσει εάν χρήζει κάποιας θεραπείας (το ινοαδένωμα δεν χρήζει συνήθως θεραπείας, αλλά στην περίπτωση του φυλλοειδούς όγκου θα πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται εκτομή).

Λιπώδης νέκρωση
Είναι πιθανός ο σχηματισμός οζιδίων από νεκρά λιποκύτταρα ύστερα από έναν τραυματισμό ή μια χειρουργική επέμβαση ως αποτέλεσμα ενός φαινομένου που ονομάζεται «λιπώδης νέκρωση». Οι όζοι μπορεί να είναι κυκλικού ή ακανόνιστου σχήματος και είναι εντελώς καλοήθεις. Μπορεί ωστόσο να προκαλέσουν πόνο στον μαστό και ψηλαφητά οζίδια. Επιπρόσθετα, μπορεί να παρατηρηθεί ερυθρότητα, φλεγμονή και μώλωπες στο δέρμα, καθώς επίσης και εισολκή της θηλής σε περίπτωση όπου η λιπώδης νέκρωση είναι πίσω της. Η λιπώδης νέκρωση είναι πιο πιθανή σε γυναίκες με μεγάλο στήθος.7 Στις περισσότερες περιπτώσεις εξαλείφεται από μόνη της, χωρίς κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.7 Είναι σημαντικό, ωστόσο, να συμβουλευτείτε έναν γιατρό, καθώς θα πρέπει να επιβεβαιώσει τη διάγνωση, δεδομένου ότι ορισμένες φορές μπορεί να θεωρηθεί ότι πρόκειται για καρκίνο του μαστού. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται συνήθως μέσω μαστογραφίας ή υπερηχογραφήματος, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητη η παροχέτευση.

Πλευροχονδρίτιδα
Η πλευροχονδρίτιδα είναι μια οδυνηρή πάθηση του θωρακικού τοιχώματος, η οποία απαντάται κυρίως σε γυναίκες και άντρες ηλικίας άνω των 40 ετών. Εμφανίζεται όταν προκαλείται φλεγμονή στον χόνδρο ο οποίος συνδέει τα πλευρά στο στέρνο. Ο πόνος προέρχεται από το θωρακικό τοίχωμα, αλλά γίνεται αισθητός στο στήθος και επιδεινώνεται όταν βήχετε, φταρνίζεστε, κινείστε ή γυμνάζεστε ή όταν περιορίζετε το στήθος με το χέρι σας. Σε περίπτωση όπου αντιμετωπίζετε κάτι αντίστοιχο, παρακαλείστε να συμβουλευτείτε έναν γιατρό Τα παυσίπονα και η ένεση κορτικοστεροειδών (αντιφλεγμονώδη φάρμακα) μπορεί να καταπραΰνουν τον πόνο σας, ο οποίος υποχωρεί τελικά καθώς εξαλείφεται η φλεγμονή. Κάτι τέτοιο μπορεί να χρειαστεί από μερικές εβδομάδες έως κι ένα χρόνο, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.
Παρά το γεγονός ότι οι οδηγίες μας χαίρουν της υποστήριξης εμπειρογνωμόνων, δεν υποκαθιστούν την επίσκεψη ή την εκ του σύνεγγυς ιατρική εξέταση από έναν επαγγελματία υγείας. Σε περίπτωση όπου παρουσιάζετε οποιασδήποτε μορφής πόνο στον μαστό θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε έναν γιατρό. Με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρετε να κατευνάσετε άμεσα τυχόν σκέψεις και ανησυχίες σας ενώ θα βρείτε τη λύση για τον καθημερινό πόνο σας.