Ο πρωταρχικός σκοπός του αντιβιογράμματος, είναι να μετρηθεί η ευαισθησία στα συνήθη αντιβιοτικά ενός μικροβίου. Δευτερεύων στόχος του είναι η ανίχνευση για αναδυόμενη ανθεκτικότητα μικροβιακών στελεχών, που μπορεί να οφείλεται σε νέους μηχανισμούς αντοχής.
Κάθε φορά που απομονώνεται ένα μικρόβιο σε δείγμα ασθενούς και θεωρείται υπεύθυνο για λοίμωξη, θα πρέπει να εκτελείται αντιβιόγραμμα. Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται εδώ η συνεργασία του μικροβιολόγου με τον κλινικό ιατρό, αφού σε κάποιες περιπτώσεις, η απόφαση για έλεγχο ευαισθησίας είναι συνάρτηση του ιστορικού του ασθενούς (πχ. ένα μικρόβιο φυσιολογικής χλωρίδας δύναται να προκαλέσει λοίμωξη σε ανοσοκατεσταλμένο ασθενή ή σε συγκεκριμένο σημείο του σώματος).
Η μέτρηση της ευαισθησίας σε κάποιο αντιβιοτικό ενός μικροβιακού στελέχους που απομονώνεται από έναν ασθενή, βασίζεται στην MIC - Ελάχιστη Ανασταλτική Συγκέντρωση. Δηλαδή την ελάχιστη συγκέντρωση του αντιβιοτικού που αναστέλλει τη μικροβιακή ανάπτυξη in vitro.
Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών δεν προκαλεί αντοχή, αλλά καταπολεμώντας τα ευαίσθητα μικρόβια, οδηγεί στη φυσική επιλογή των ανθεκτικών. Η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ανθεκτικών στελεχών συνδέεται όλο και περισσότερο με την εντατική χρήση ενός συγκεκριμένου αντιβιοτικού. Παρόλο που η μικροβιακή αντοχή είναι πιο συνήθης στα νοσοκομεία απ' ότι στην κοινότητα, τα μικρόβια που συναντώνται συχνότερα σε παθολογικά περιστατικά της κοινότητας είναι δυνατόν να εμφανίσουν επίκτητη αντοχή.
Ο μικροβιολόγος είναι ο άμεσος συνεργάτης του κλινικού ιατρού, οφείλοντας να του συστήσει την πλέον αποτελεσματική επιλογή του καταλληλότερου αντιβιοτικού για τη θεραπεία του ασθενούς. Η βελτιστοποίηση αυτής της συνεργασίας επιτυγχάνεται με την ταχύτατη απάντηση του αντιβιογράμματος, με την πληροφόρηση για επιλογή του καταλληλότερου αντιβιοτικού και της δοσολογίας (βασισμένη στη γνώση της φαρμακοκινητικής και την MIC), καθώς και στην ανίχνευση νέων μηχανισμών αντοχής για την αποφυγή αποτυχίας της θεραπείας.