Η αυτοεξέταση μαστού είναι μια απλή, ανώδυνη και γρήγορη διαδικασία που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την πρώιμη διάγνωση τυχόν αλλαγών. Πρέπει να γίνεται συστηματικά, μία φορά τον μήνα, και έρχεται να συμπληρώσει (δεν αντικαθιστά) τον ετήσιο κλινικό έλεγχο από τον γυναικολόγο και τη μαστογραφία. 

Πότε πρέπει να γίνεται

• Για γυναίκες με έμμηνο ρύση: Η καλύτερη στιγμή είναι μερικές ημέρες μετά το τέλος της περιόδου, συνήθως μεταξύ της 5ης και 10ης ημέρας του κύκλου, όταν οι μαστοί είναι πιο μαλακοί και λιγότερο ευαίσθητοι.
• Για γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση: Μπορούν να επιλέξουν μία συγκεκριμένη ημέρα κάθε μήνα (π.χ., την πρώτη ημέρα του μήνα) για να γίνεται η εξέταση πάντοτε την ίδια ημερομηνία. 

Οδηγίες βήμα προς βήμα

Η αυτοεξέταση περιλαμβάνει δύο μέρη: την οπτική εξέταση και την ψηλάφηση. 

1. Οπτική εξέταση (Μπροστά στον καθρέφτη)

• Σταθείτε όρθια, με τους ώμους ίσους και τα χέρια στους γοφούς. Παρατηρήστε το συνήθη μέγεθος, σχήμα και χρώμα των μαστών σας.
• Αναζητήστε τυχόν ορατές αλλαγές, όπως:
  • Διόγκωση, λακκουβίτσες ή ρυτίδες στο δέρμα.
  • Αλλαγή στη θέση ή την εμφάνιση της θηλής (π.χ., εσωστρέφεια).
  • Ερυθρότητα, πόνο, ή οίδημα.
• Στη συνέχεια, σηκώστε τα χέρια ψηλά πάνω από το κεφάλι και ελέγξτε ξανά για τις ίδιες αλλαγές. 

2. Ψηλάφηση (Ξαπλωμένη ή στο ντους)

• Χρησιμοποιήστε τα τρία μεσαία δάχτυλα του αντίθετου χεριού (π.χ. το δεξί χέρι για τον αριστερό μαστό).
• Με σταθερή, απαλή, αλλά και βαθιά πίεση, ψηλαφήστε ολόκληρη την περιοχή του μαστού και της μασχάλης. Χρησιμοποιήστε κυκλικές κινήσεις, ξεκινώντας από τη μασχάλη και κατεβαίνοντας προς την περιφέρεια του μαστού.
• Επίσης, πιέστε απαλά τη θηλή για να ελέγξετε για τυχόν εκκρίσεις (ιδιαίτερα αν είναι αιματηρές).
• Επαναλάβετε τη διαδικασία και στον άλλο μαστό. 

Σημάδια που πρέπει να προσέξετε

Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω, κλείστε άμεσα ραντεβού με τον γιατρό σας: 

• Ψηλαφητή μάζα ή ογκίδιο που δεν εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου.
• Οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, το σχήμα ή τη συμμετρία του μαστού.
• Αλλαγές στο δέρμα (ρυτίδες, λακκουβίτσες, ερυθρότητα, πάχυνση).
• Εκκρίσεις από τη θηλή (εκτός από το γάλα κατά τη γαλουχία).
• Πόνος σε ένα συγκεκριμένο σημείο που δεν υποχωρεί. 

Η τακτική αυτοεξέταση σας βοηθά να εξοικειωθείτε με τη φυσιολογική σας κατάσταση, καθιστώντας ευκολότερο τον εντοπισμό τυχόν ασυνήθιστων αλλαγών.