Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από τον προστάτη και εκκρίνεται στο σπέρμα για να το βοηθήσει να ρευστοποιηθεί. Μια μικρή ποσότητα του PSA εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, όπου η μέτρησή του μέσω μιας αιματολογικής εξέτασης χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της υγείας του προστάτη. Αυξημένα επίπεδα PSA μπορεί να υποδεικνύουν διάφορες παθήσεις, όπως καλοήθης υπερπλασία, προστατίτιδα ή καρκίνο του προστάτη. 

Λειτουργία

• Ρευστοποίηση σπέρματος: Η κύρια φυσιολογική λειτουργία του PSA είναι να διασπά τις πρωτεΐνες του σπερματικού πηκτώματος, βοηθώντας το σπέρμα να γίνει πιο ρευστό μετά την εκσπερμάτιση. 

Κλινική σημασία

• Έλεγχος υγείας προστάτη: Η μέτρηση του PSA αποτελεί σημαντικό δείκτη για την παρακολούθηση της υγείας του προστάτη.
• Διάγνωση: Υψηλές τιμές PSA μπορεί να υποδεικνύουν παθήσεις όπως η καλοήθης υπερπλασία, η προστατίτιδα ή ο καρκίνος του προστάτη. Ωστόσο, μια αυξημένη τιμή δεν επιβεβαιώνει από μόνη της καρκίνο και απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση από ειδικό.
• Παρακολούθηση θεραπείας: Χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας, την ανίχνευση υποτροπών και την αξιολόγηση της ανταπόκρισης του όγκου σε θεραπείες. 

Σημαντικά σημεία

• Ηλικία: Η τιμή του PSA αυξάνεται με την ηλικία, καθώς ο όγκος του προστάτη αυξάνεται.
• Έλεγχος: Συνήθως συνιστάται σε άνδρες άνω των 50 ετών, ή νωρίτερα σε περίπτωση οικογενειακού ιστορικού, και πρέπει να συνδυάζεται πάντα με κλινική εξέταση από ιατρό.
• Αποχή: Πριν την εξέταση, συνιστάται αποχή από σεξουαλική δραστηριότητα για 3-4 ημέρες, καθώς μπορεί να επηρεάσει την τιμή του PSA.