Σκοπός: Οι στοματικές βλάβες μπορεί να αποτελούν εκδήλωση τοπικής νόσου ή ακόμα και συστηματικών νόσων . Η έγκαιρη διάγνωση με τη βοήθεια της κυτταρολογικής εξέτασης, μπορεί να οδηγήσει σε άμεση αντιμετώπιση των ασθενών.
Υλικό & Μέθοδοι: Οι περιπτώσεις αφορούν δύο γυναίκες, ηλικίας 48 και 72 ετών αντίστοιχα, οι οποίες εξετάστηκαν στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου. Στην πρώτη  ασθενή  διαπιστώθηκαν  ελκωτικές  βλάβες  ουλοπαρειακών  αυλάκων άμφω και διαβρωτικές αλλοιώσεις γλώσσας, επώδυνες, με σταδιακή επιδείνωση από 15ημέρου. Ιστορικό ελεύθερο. Υπόλοιπος κλινικοεργαστηριακός έλεγχος κατά φύσιν. Στη δεύτερη ασθενή, η οποία ήταν σε ανοσοκαταστολή λόγω θεραπευτικής αντιμετώπισης αιματολογικής νόσου, διαπιστώθηκαν ελκωτικές βλάβες γλώσσας. Από τις ασθενείς ελήφθη κυτταρολογικό δείγμα μέσω απόξεσης του πυθμένα της βλάβης με σπάτουλα. Ακολούθησε άμεση επίστρωση του υλικού και στη συνέχεια έκπλυση της σπάτουλας για παρασκευή επιχρισμάτων με την τεχνική της υγρής φάσης . Πραγματοποιήθηκαν χρώσεις κατά Παπανικολάου και May- Grϋnwald Giemsa.
Αποτελέσματα:      Στην πρώτη  περίπτωση, αξιολογώντας τη διάταξη και  την ειδική μορφολογία του κυτταροπλάσματος και του πυρήνα των  παραβασικών κυττάρων σε   σχέση  με  τα    κύτταρα   από   τις   επιπολής   και   ενδιάμεσες στοιβάδες  του βλεννογόνου, η διάγνωση ήταν συνηγορητική  αλλοιώσεων ως επί κοινής πέμφιγας  ( pemphigus  vulgaris).  Η  διάγνωση  επιβεβαιώθηκε  και  σε βιοπτικό υλικό.                                 
Στη δεύτερη  περίπτωση, που  αφορούσε  ερπητική  (HSV)  λοίμωξη   του  στοματικού βλεννογόνου, η κυτταρολογική διάγνωση στηρίχτηκε στην αναγνώριση της ειδικής μορφολογίας των πολυπύρηνων κυττάρων που αποτελεί παθογνωμονικό εύρημα.
Συμπεράσματα: Η εξέταση κυτταρολογικών επιχρισμάτων μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στη διαφορική διάγνωση μεταξύ ελκωτικών αλλοιώσεων του στοματικού βλεννογόνου, εφόσον αναγνωριστούν τα τυπικά κυτταρομορφολογικά στοιχεία που τις χαρακτηρίζουν.