Τα κονδυλώματα είναι καλοήθεις δερματικές αναπτύξεις που προκαλούνται από τον Ιό των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV) και αποτελούν το πιο κοινό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Η κατανόηση των "μυστικών" τους περιλαμβάνει τη γνώση των αιτιών, των συμπτωμάτων, της μετάδοσης, της θεραπείας και της πρόληψης. 

Τι είναι τα Κονδυλώματα και τι τα Προκαλεί

• Αιτία: Προκαλούνται από ορισμένους τύπους του ιού HPV. Υπάρχουν περισσότεροι από 150 γονότυποι HPV, περίπου 40 από τους οποίους μολύνουν το γεννητικό σύστημα.
• Τύποι: Διακρίνονται σε χαμηλού κινδύνου (που προκαλούν τα ορατά κονδυλώματα) και υψηλού κινδύνου (που σχετίζονται με προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνο, όπως του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού κ.ά.). 

Μετάδοση

Η κύρια οδός μετάδοσης είναι η σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική, στοματική). 

• Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και όταν δεν υπάρχουν ορατά κονδυλώματα (υποκλινική λοίμωξη).
• Η χρήση προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο, αλλά δεν παρέχει πλήρη προστασία, καθώς ο ιός μπορεί να βρίσκεται και σε περιοχές που δεν καλύπτονται από αυτό.
• Σπάνια, η μετάδοση μπορεί να γίνει και μέσω απλής δερματικής επαφής των μολυσμένων περιοχών (π.χ. από τα χέρια στα γεννητικά όργανα). 

Συμπτώματα και Διάγνωση

Πολλές φορές η λοίμωξη από HPV είναι ασυμπτωματική και υποχωρεί μόνη της χάρη στο ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα: 

• Εμφάνιση: Τα κονδυλώματα είναι μαλακοί σχηματισμοί διαφόρων μεγεθών, που μπορεί να μοιάζουν με μικρό κουνουπίδι ή να είναι επίπεδα και δύσκολα ορατά. Εμφανίζονται στα γεννητικά όργανα (αιδοίο, κόλπος, τράχηλος, πέος, όσχεο) και/ή στην περιπρωκτική περιοχή.
• Άλλα συμπτώματα: Μπορεί να προκαλέσουν φαγούρα, κάψιμο, πόνο ή μικρή αιμορραγία.
• Διάγνωση: Γίνεται με κλινική εξέταση από δερματολόγο ή γυναικολόγο/ουρολόγο. Στις γυναίκες, το τεστ Παπ και η κολποσκόπηση βοηθούν στη διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων, ενώ στους άνδρες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδική εξέταση (π.χ. επισκόπηση με οξικό οξύ). 

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι η αφαίρεση των ορατών κονδυλωμάτων, όχι η εξάλειψη του ιού από τον οργανισμό.

• Μέθοδοι: Καυτηριασμός (με laser ή διαθερμία), κρυοπηξία (πάγωμα), και τοπικές αλοιφές/χημικές ουσίες που εφαρμόζονται από τον γιατρό ή τον ασθενή κατ' οίκον.
• Υποτροπές: Τα κονδυλώματα συχνά υποτροπιάζουν (επανέρχονται) μετά τη θεραπεία, καθώς ο ιός παραμένει στο σώμα και το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στην καταπολέμησή του. 

Πρόληψη

• Εμβόλιο HPV: Η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης. Προστατεύει από τους πιο συχνούς τύπους HPV (τόσο αυτούς που προκαλούν κονδυλώματα όσο και τους ογκογόνους).
• Ασφαλές σεξ: Η χρήση προφυλακτικού είναι σημαντική, αν και όχι 100% αποτελεσματική.
• Τακτικός έλεγχος: Οι τακτικές επισκέψεις σε γυναικολόγο/ουρολόγο και το τεστ Παπ (για τις γυναίκες) είναι ζωτικής σημασίας