Η κυτταρολογική εξέταση των υγρών σωματικών κοιλοτήτων είναι μια εργαστηριακή μέθοδος που εξετάζει δείγματα υγρών (π.χ. από την περιτοναϊκή, πλευριτική ή περικαρδιακή κοιλότητα) για την ανίχνευση καρκινικών κυττάρων. Η διαδικασία γίνεται συνήθως με παρακέντηση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε οριστική διάγνωση κακοήθους προέλευσης και να βοηθήσει στον σχεδιασμό της θεραπείας, ενώ αποτελεί την πιο γρήγορη και ασφαλή μέθοδο διάγνωσης καρκίνου των ορογόνων. 

Πώς γίνεται η εξέταση

• Λήψη του δείγματος: Το υγρό λαμβάνεται κυρίως με παρακέντηση (π.χ. από θώρακα, περιτόναιο, περικάρδιο, Δουγλάσειο χώρο), αλλά και με άλλες μεθόδους όπως η αναρρόφηση με λεπτό καθετήρα.
• Εργαστηριακή ανάλυση:
  • Το υγρό εξετάζεται μικροσκοπικά για να εντοπιστεί αν υπάρχουν κακοήθη κύτταρα, τα οποία ξεχωρίζουν από τα φυσιολογικά μεσοθηλιακά κύτταρα.
  • Εάν βρεθούν κύτταρα αλλοιωμένα, μπορούν να υπάρχουν ως ομοιόμορφος πληθυσμός καρκινικών κυττάρων ή ως δεύτερος ξένος πληθυσμός σε περίπτωση μεταστατικών όγκων. 

Σκοπός και σπουδαιότητα της εξέτασης

• Διάγνωση καρκίνου: Αποτελεί την ταχύτερη και ασφαλέστερη μέθοδο για την διάγνωση καρκίνου των ορογόνων.
• Διάκριση καλοήθων από κακοήθεις καταστάσεις: Μπορεί να απαλλάξει τον ασθενή από περιττές χειρουργικές βιοψίες εάν η διάγνωση είναι καλοήθης.
• Σχεδιασμός θεραπείας: Η διάγνωση κακοήθειας επιτρέπει τον γρήγορο και αποτελεσματικό σχεδιασμό της θεραπείας.