Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι μια από τις πιο συχνές ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, επηρεάζοντας τον τρόπο που λειτουργούν οι ωοθήκες τους. Τα αίτια δεν είναι πλήρως κατανοητά, αλλά υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για γενετικό υπόβαθρο και παράγοντες κινδύνου όπως η παχυσαρκία. 

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ποικίλλουν σημαντικά από γυναίκα σε γυναίκα: 

• Διαταραχές περιόδου: Ακανόνιστοι κύκλοι, αραιομηνόρροια (περίοδος κάθε >35 μέρες), ή αμηνόρροια (απουσία περιόδου).
• Υπερανδρογοναιμία: Αυξημένα επίπεδα ανδρικών ορμονών (ανδρογόνων) οδηγούν σε κλινικά σημάδια όπως:
  • Ανεπιθύμητη τριχοφυΐα (πρόσωπο, σώμα).
  • Ακμή και λιπαρό δέρμα.
  • Ανδρογενετική αλωπεκία (απώλεια μαλλιών με ανδρικό πρότυπο).
• Πολυκυστικές ωοθήκες: Ορατές στο υπερηχογράφημα, αν και η παρουσία κύστεων από μόνη της δεν αρκεί για τη διάγνωση του συνδρόμου. 

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται από γυναικολόγο ή ενδοκρινολόγο και βασίζεται στα κριτήρια του Ρότερνταμ, σύμφωνα με τα οποία πρέπει να πληρούνται τουλάχιστον δύο από τα τρία παραπάνω κριτήρια, αφού αποκλειστούν άλλες παθήσεις. Περιλαμβάνει: 

• Ιστορικό (για τον κύκλο και τα συμπτώματα).
• Κλινική εξέταση.
• Ορμονολογικές εξετάσεις αίματος.
• Υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων. 

Επιπτώσεις στην υγεία και τη γονιμότητα

Το ΣΠΩ δεν είναι απλώς μια αναπαραγωγική διαταραχή, αλλά έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις: 

• Υπογονιμότητα: Είναι η πιο συχνή αιτία υπογονιμότητας λόγω των διαταραχών στην ωορρηξία.
• Αντίσταση στην ινσουλίνη: Πολλές γυναίκες με ΣΠΩ εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2.
• Ψυχολογικές επιπτώσεις: Τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν την αυτοπεποίθηση και την ψυχική ευεξία. 

Αντιμετώπιση και Θεραπεία

Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και στοχεύει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη μείωση των μακροπρόθεσμων κινδύνων. Περιλαμβάνει: 

• Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η απώλεια βάρους (ακόμη και 5-10% του αρχικού βάρους) μέσω ισορροπημένης διατροφής και τακτικής άσκηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα συμπτώματα και την ορμονική ισορροπία.
• Φαρμακευτική αγωγή:
  • Αντισυλληπτικά δισκία: Για τη ρύθμιση του καταμήνιου κύκλου και των επιπέδων ανδρογόνων.
  • Μετφορμίνη: Για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη.
  • Άλλες αγωγές για την ακμή ή την τριχοφυΐα.
• Θεραπείες γονιμότητας: Σε περίπτωση επιθυμίας εγκυμοσύνης, μπορεί να χρησιμοποιηθούν φάρμακα για την πρόκληση ωορρηξίας ή εξωσωματική γονιμοποίηση. 

Είναι σημαντικό οι γυναίκες με ΣΠΩ να παρακολουθούνται τακτικά από ιατρούς για την καλύτερη διαχείριση της κατάστασής τους.