Το τεστ μητρότητας είναι μια επιστημονική μέθοδος ανάλυσης DNA που χρησιμοποιείται για να επιβεβαιώσει ή να αποκλείσει τη βιολογική σχέση μεταξύ μιας γυναίκας και ενός παιδιού. 

Πώς λειτουργεί

Η διαδικασία είναι παρόμοια με το τεστ πατρότητας. Αναλύονται συγκεκριμένοι γενετικοί δείκτες (loci) στο DNA του παιδιού και της φερόμενης μητέρας. Το παιδί κληρονομεί το ήμισυ του γενετικού του υλικού από τη βιολογική του μητέρα και το άλλο ήμισυ από τον βιολογικό του πατέρα. Εάν τα προφίλ DNA ταιριάζουν στα αντίστοιχα σημεία, επιβεβαιώνεται η βιολογική συγγένεια με πιθανότητα άνω του 99%. Εάν δεν υπάρχει ταύτιση, η μητρότητα αποκλείεται 100%. 

Τύποι Τεστ

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι τεστ μητρότητας:

• Μετά τη γέννηση (Postnatal): Είναι η πιο συνηθισμένη μέθοδος. Η λήψη δείγματος γίνεται συνήθως με μια απλή και ανώδυνη διαδικασία, με τη χρήση μπατονέτας (στειλεός) στο εσωτερικό του μάγουλου (στοματικό επίχρισμα).
• Πριν τη γέννηση (Προγεννητικό): Μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την 11η-12η εβδομάδα κύησης. Αυτό απαιτεί πιο επεμβατικές μεθόδους, όπως αμνιοκέντηση ή λήψη χοριακών λαχνών, οι οποίες ενέχουν ένα μικρό ρίσκο για το έμβρυο και πρέπει να γίνονται υπό ιατρική επίβλεψη. Υπάρχουν επίσης μη επεμβατικές προγεννητικές μέθοδοι, που αναλύουν το ελεύθερο κυτταρικό DNA του εμβρύου στο αίμα της μητέρας, αλλά συνήθως αφορούν διαγνωστικό έλεγχο ασθενειών. 

Χρήσεις

Το τεστ μητρότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάφορους λόγους:

• Επιβεβαίωση της βιολογικής μητέρας σε περιπτώσεις υιοθεσίας.
• Εξακρίβωση της εμφύτευσης του σωστού εμβρύου σε περιπτώσεις εξωσωματικής γονιμοποίησης.
• Δικαστική χρήση για νομικά ζητήματα (π.χ., κληρονομικά, μετανάστευσης), οπότε απαιτείται συγκεκριμένη διαδικασία λήψης δειγμάτων. 

Νομιμότητα και Διαδικασία στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, για να έχει νομική ισχύ ένα τεστ μητρότητας, πρέπει να πραγματοποιηθεί σε διαπιστευμένο εργαστήριο και να ακολουθηθεί συγκεκριμένη διαδικασία ταυτοποίησης των συμμετεχόντων κατά τη δειγματοληψία. Εάν το τέκνο είναι ανήλικο, απαιτείται η έγγραφη συγκατάθεση και των δύο γονέων (μητέρας και πατέρα) ή του ασκούντος την επιμέλεια. 

Κόστος

Το κόστος ποικίλλει ανάλογα με το εργαστήριο, τον τύπο του τεστ (ιδιωτική χρήση ή νομική) και το εάν είναι προγεννητικό ή όχι. Συνιστάται η επικοινωνία με εξειδικευμένα διαγνωστικά κέντρα για ακριβή ενημέρωση.