Η κυτταρολογική εξέταση είναι μια διαγνωστική μέθοδος κατά την οποία εξετάζονται κύτταρα στο μικροσκόπιο, προκειμένου να διαπιστωθεί η παρουσία παθολογικών καταστάσεων, όπως λοιμώξεις, φλεγμονές ή κακοήθειες (καρκίνος). 

Πώς γίνεται η εξέταση

Η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη ενός δείγματος κυττάρων από το σώμα. Τα κύτταρα αυτά μπορεί να έχουν αποπέσει αυτόματα (π.χ. στα ούρα) ή να ληφθούν με ειδικά μέσα. 

Κοινά παραδείγματα κυτταρολογικών εξετάσεων περιλαμβάνουν:

• Τεστ Παπανικολάου (Τεστ Παπ): Λήψη κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου.
• Κυτταρολογική ούρων: Εξέταση ούρων για ανίχνευση παθολογικών κυττάρων στο ουροποιητικό σύστημα (νεφροί, ουρητήρες, κύστη, ουρήθρα).
• FNA (Fine Needle Aspiration - Παρακέντηση με λεπτή βελόνα): Λήψη κυττάρων από συμπαγείς όγκους (π.χ. μαστός, θυρεοειδής).
• Εξέταση βιολογικών υγρών: Ανάλυση υγρών όπως πλευριτικό υγρό, ασκιτικό υγρό ή εγκεφαλονωτιαίο υγρό. 

Το δείγμα στη συνέχεια υφίσταται ειδική επεξεργασία στο εργαστήριο και εξετάζεται από εξειδικευμένο ιατρό κυτταρολόγο στο μικροσκόπιο. 

Κυτταρολογική εξέταση vs. Βιοψία

Τόσο η κυτταρολογική εξέταση όσο και η βιοψία έχουν στόχο τη διάγνωση παθήσεων, αλλά διαφέρουν στον τρόπο λήψης και ανάλυσης:

• Κυτταρολογική εξέταση: Εξετάζει μεμονωμένα, ελεύθερα κύτταρα ή μικρές συστάδες κυττάρων. Είναι συνήθως μια ταχύτερη, λιγότερο επεμβατική και απλούστερη διαδικασία.
• Βιοψία: Εξετάζει ένα ολόκληρο τεμάχιο ιστού, το οποίο περιέχει πολλούς τύπους κυττάρων και τη δομή του ιστού, παρέχοντας συχνά μια πιο ολοκληρωμένη διάγνωση. 

Η κυτταρολογική εξέταση αποτελεί ένα πολύτιμο διαγνωστικό εργαλείο, ιδίως για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση, ενώ η βιοψία μπορεί να ακολουθήσει για επιβεβαίωση ή λεπτομερέστερη διερεύνηση