Οι καρκινικοί δείκτες είναι ουσίες που παράγονται από καρκινικά κύτταρα ή από τον ίδιο τον οργανισμό ως αντίδραση στον καρκίνο. Μπορούν να βρεθούν σε υψηλές συγκεντρώσεις στο αίμα, στα ούρα ή σε άλλους ιστούς και χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση, την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία και την ανίχνευση υποτροπών. Παραδείγματα περιλαμβάνουν το PSA για τον καρκίνο του προστάτη και το CA 125 για τον καρκίνο των ωοθηκών. 

Τι είναι

• Πρόκειται για πρωτεΐνες, ένζυμα, ορμόνες ή άλλα βιολογικά μόρια.
• Μπορεί να παράγονται είτε απευθείας από τα καρκινικά κύτταρα είτε να είναι φυσιολογικές ουσίες που αυξάνονται λόγω του καρκίνου. 

Τι κάνουν

• Διάγνωση: Βοηθούν στην αναγνώριση πιθανού καρκίνου, συχνά σε συνδυασμό με άλλες διαγνωστικές μεθόδους.
• Παρακολούθηση θεραπείας: Η μείωση των επιπέδων των δεικτών μετά τη θεραπεία μπορεί να υποδηλώνει επιτυχία.
• Εντοπισμός υποτροπής: Η αύξηση των δεικτών κατά την παρακολούθηση μπορεί να σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει επανεμφανιστεί. 

Παραδείγματα καρκινικών δεικτών

• PSA (Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο): Σχετίζεται με τον καρκίνο του προστάτη.
• CEA (Καρκινοεμβρυικό Αντιγόνο): Μπορεί να είναι αυξημένο στον καρκίνο του παχέος εντέρου, του πνεύμονα και σε άλλες καταστάσεις, όπως φλεγμονές.
• CA 125: Συχνά σχετίζεται με τον καρκίνο των ωοθηκών, αλλά μπορεί να είναι αυξημένο και σε άλλες καλοήθεις και κακοήθεις καταστάσεις.
• CA 15-3: Συχνά συνδέεται με τον καρκίνο του μαστού.
• CA 19-9: Συνδέεται με τον καρκίνο του παγκρέατος. 

Σημαντικές διευκρινίσεις

• Ένας αυξημένος καρκινικός δείκτης δεν σημαίνει απαραίτητα καρκίνο, καθώς μπορεί να προκληθεί και από άλλες μη καρκινικές παθήσεις.
• Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων πρέπει να γίνεται από γιατρό, λαμβάνοντας υπόψη το πλήρες ιστορικό και τα αποτελέσματα άλλων εξετάσεων.